wallet Bitcoin คืออะไร? มาทำความรู้จักแบบ 101 กัน

หลาย ๆ คนคงจะได้อ่านบทความเกี่ยวกับ Bitcoin กันมาบ้างแล้ว บางคนอาจจะเป็นสายเทรด เก็งกำไร บางคนอาจจะเคยได้ยินเกี่ยวกับ usecase ต่าง ๆ เกี่ยวกับ Bitcoin กันมาบ้างแล้ว

แต่คิดว่าเพื่อน ๆ หลายคน ๆ คงยังไม่เคยใช้ Bitcoin จริงบนโลก decentralized หรือโลกของการเงินแบบกระจายศูนย์ และอยากลองใช้ แต่ไม่รู้จะเริ่มยังไงดี

ก่อนอื่นเลยต้องเริ่มจากการเปิดกระเป๋า Bitcoin ก่อน ว่าแต่เราจะสร้างกระเป๋า Bitcoin ได้อย่างไร และการใช้งานคร่าว ๆ เป็นอย่างไร มาดูไปพร้อมกันเลย

Wallet คืออะไร?

เป็นเหมือนกระเป๋าที่เก็บ Bitcoin เอาไว้ เพื่อทำธุรกรรมต่าง ๆ เช่น การรับส่ง Bitcoin ซึ่งตัว wallet เองไม่ได้เก็บ Bitcoin ของเราไว้ในรูปแบบดิจิทัล แต่จะเก็บข้อมูลส่วนตัวที่จำเป็นสำหรับการเข้าถึง Bitcoin ของคุณบน Blockchain

ส่วนประกอบข้างในประกอบไปด้วย

private key: เปรียบเสมือนกุญแจลับที่ใช้ในการเข้าถึงและโอน Bitcoin private key นี้สำคัญมาก ห้ามบอกใครเด็ดขาด ควรเก็บไว้เป็นความลับ
public key: เปรียบเสมือนเลขบัญชีที่ใช้ในการรับ Bitcoin สามารถบอกคนอื่นให้ส่ง Bitcoin ของเราผ่านเลข address อันนี้ได้

ชนิดของ Wallet

ก่อนอื่นเลยทำความเข้าใจก่อนว่าชนิดของกระเป๋า เราแบ่งกัน 2 แบบใหญ่ ๆ คือ

Software Wallet: อันนี้ใช้งานง่าย สามารถติดตั้งตัวโปรแกรมได้ผ่าน extension ของ browser และ application บนมือถือ ตัวที่นิยมใช้กันสำหรับฝั่ง Bitcoin คือ Xverse ส่วนฝั่ง EVM (Ethereum Virtual Machine) ที่มีเครือข่ายยอดนิยมอย่าง Etheruem, Binance Smart Chain, Polygon ส่วนใหญ่คนใช้ MetaMask กัน (หรือตัวอื่น ๆ ก็ได้ เช่น Rabby)
Hardware Wallet: เป็นอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ที่ใช้เก็บ private key มีความปลอดภัยสูง เหมาะสำหรับการเก็บ Bitcoin จำนวนมาก แบรนด์ยอดนิยมจะเป็น Ledger, Trezor, UKiss

ขั้นตอนการเปิดกระเป๋า

ในที่นี้เราจะอ้างอิงการเปิด Software Wallet ผ่าน Xverse กัน

ก่อนอื่นติดตั้ง Extension กันก่อน

จากนั้นไปที่ Xverse Wallet เลือก “Create a new wallet” ถ้าเรามี seed phase แล้วต้องการ import กระเป๋า ให้เลือก “Restore an existing wallet” ในที่นี้เราจะสร้างกระเป๋าใหม่กัน

ก่อนที่จะเปิดกระเป๋า ให้เตรียมดินสอ ปากกา และสมุดจด มาจด seed phase ในการสร้างกระเป๋าในครั้งนี้กัน กด “Backup now” เลย

พอเข้ามาหน้านี้เขาจะ blur ตัว seed phase ทั้งหมด ให้กด “Show” เพื่อดู และจดลงสมุดได้เลย เมื่อจดเสร็จแล้ว ให้กดปุ่ม “Continue” ได้เลย

จากนั้นมาทดสอบความจำกันหน่อย (จริง ๆ ดูโพยได้) เลือกว่าคำที่เท่าไหร่ ตรงกับคำไหน จิ้มเลือกได้เลย

สุดท้ายคือใส่ password ในการเข้าถึงกระเป๋าของเรา พอ password ของเราแข็งแรงพอแล้ว กด “Continue” ต่อได้เลย

แล้วก็กรอก password อีกรอบนึง ทบทวนความจำกันหน่อย

สร้าง wallet เสร็จแล้ว กด “Close this tab” ได้เลย

สิ่งสำคัญคือ ห้ามบอก seed phase ให้ใคร และแนะนำให้จดไว้บนกระดาษเท่านั้น ไม่งั้นจะหลุดไปถืงมือผู้ที่ไม่หวังดีได้

การใช้งาน wallet เบื้องต้น

คลิกที่รูปจิ๊กซอว์
เลือก Xverse แล้ว pin เพื่อความสะดวกในการใช้งาน
กดที่ icon ของ Xverse เพื่อใช้งานกระเป๋า

การรับ Bitcoin ให้กด “Receive” มันจะมีเลข address หลายแบบ

Bitcoin: อันนี้ใช้สำหรับธุรกรรม payment ต่าง ๆ ขึ้นต้นด้วยเลข 3
Ordinals, BRC-20 & Runes: ใช้สำหรับรับ Ordinal เท่านั้น ห้ามเอาไปรับตัว Bitcoin เข้ามา ขึ้นต้นด้วย “bc1p”

เลข address ทำไมมีหลายแบบ? แต่ละแบบต่างกันยังไง

โดยปกติ address ของเลขกระเป๋า Bitcoin ประกอบด้วยตัวเลขและตัวอักษร แบ่งเป็น

P2PKH (Pay-to-Public-Key-Hash): เป็นรูปแบบดั้งเดิมที่ใช้ในช่วงแรก ๆ ของ Bitcoin เป็นแบบ Legacy address ขึ้นต้นด้วยเลข 1 หรือ 3 มีความยาว 26-35 ตัวอักษร เช่น 1BvBMSEYstWetqTFn5Au4m4GFg7xJaNVN2, 3J98t1WpEZ73CNmQviecrnyiWrnqRhWNLy
P2WSH (Pay-to-Witness-Script-Hash): รูปแบบใหม่ เริ่มต้นด้วยเลข “3” ตามด้วยตัวอักษรและตัวเลข 56 ตัว
Bech32 (SegWit, Segregated Witness address): อันนี้เริ่มใช้หลังอัปเดตระบบ ที่เริ่มใช้งานในปี 2017 พัฒนาขึ้นมาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและความปลอดภัย เริ่มต้นด้วยตัวอักษร “bc” และมีความยาวประมาณ 20-30 ตัวอักษร แบ่งเป็น 2 อันย่อย ๆ คือ
- ที่อยู่แบบ Native Sagwit (Segregated Witness address) จะขึ้นต้นด้วย “bc1p” เช่น bc1qar0srrr7xfkvy5l643lydnw9re59gtzzwf5mdq หรือจะมองว่าเป็น address สำหรับ bitcoin payment
- ที่อยู่แบบ Taproot ขึ้นต้นด้วย “bc1q” เช่น bc1pqcmrtdshvqmu4kvm4czm34n8s8h4j96k89sh0c5nnfjxak2rysyqld62wq ใช้สำหรับ ordinal NFT เอาไว้รับส่ง NFT และเอาเลขนี้ไปยื่นรับ Whitelist (สิทธิซื้อ NFT ล่วงหน้า) ได้

สำหรับเรื่อง wallet Bitcoin เบื้องต้นจะประมาณนี้ หวังว่าจะเข้าใจเรื่องนี้ก่อนนำ Bitcoin ไปท่องโลก blockchain กันนะ